Samodzielność myślenia
- Czym jest ta wiązka kompetencji?
Samodzielność myślenia (nazywana również krytycznym myśleniem) to wiązka kompetencji proinnowacyjnych, która ułatwia młodemu człowiekowi poznawanie otaczającego go świata i jego rozumienie. Na samodzielność myślenia składają się: postawa ciekawości poznawczej, nonkonformizm poznawczy oraz umiejętności zarządzania informacjami oraz wnioskowania na ich podstawie. - Dlaczego ta wiązka kompetencji jest ważna w dzisiejszym świecie?
Samodzielność myślenia jest jedną z najważniejszych kompetencji niezbędnych obecnie młodym ludziom do świadomego i skutecznego poruszania się w świecie. Potrzeba samodzielnego, krytycznego myślenia jest szczególnie widoczna podczas korzystania z Internetu. Dzięki Internetowi mamy dostęp do różnych danych, jednak ich przytłaczająca ilość wymaga od młodych ludzi zdobywania coraz to nowych umiejętności ich selekcji i krytycznej oceny. Coraz częściej w Internecie, mediach i dyskusjach możemy obserwować zjawiska manipulowania informacjami, ich dystrybucją i dostępnością. Zjawiska te bazują przede wszystkim na niedostatecznym poziomie kompetencji samodzielnego i krytycznego myślenia.
Jakie elementy składają się na tę wiązkę kompetencji?
Ciekawość
poznawcza
→
Zaangażowanie poznawcze i skupienie uwagi na zagadnieniu.
Wnioskowanie
→
• Zadawanie pytań krytycznych
• Świadomość i umiejętność stosowania procedury wnioskowania
• Eksperymentowanie
Nonkonformizm
poznawczy
→
• Nieprzywiązywanie się do pierwszej oceny
• „Postawa wątpienia”
• Myślenie dywergencyjne
Zarządzanie
informacją
→
Wyszukiwanie, selekcja, hierarchizacja i weryfikacja informacji
- Jak rozwijać tę wiązkę kompetencji w szkole i w projekcie?
Rozwijanie ciekawości poznawczej oraz umiejętności krytycznego i logicznego myślenia jest zgodnie z podstawą programową jednym z celów kształcenia ogólnego w szkole podstawowej. Poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza i wykorzystywanie informacji są też wskazane w podstawie programowej, w trzecim z punktów opisujących najważniejsze umiejętności kształtowane w szkole podstawowej.
- Przedmioty, które dają szczególną okazję do rozwijania samodzielności myślenia: język polski, język obcy, historia, wiedza o społeczeństwie, religia i etyka
- Metody, które szczególnie sprzyjają rozwijaniu samodzielności myślenia: uczenie przez dociekanie, metody indywidualnej pracy z uczennicą/uczniem, badawcze i społeczne projekty edukacyjne
- Narzędzia edukacyjne, które szczególnie sprzyjają rozwijaniu samodzielności myślenia: zadania interdyscyplinarne i przewodnik, jak je tworzyć, przykłady projektów społecznych i przewodnik, jak je prowadzić, przykłady projektów badawczych i przewodnik, jak je prowadzić
- Praktyki dydaktyczne, które szczególnie sprzyjają rozwijaniu samodzielności myślenia: zadawanie pytań, praca z błędem
Eksperci
Posłuchaj co o komptencjach proinnowacyjnych mówią eksperci Szkoły dla innowatora