Pytania w procesie edukacyjnym odgrywają szczególną rolę, a zadawanie pytań jest kluczową umiejętnością każdego nauczyciela. Nie należy ona do najłatwiejszych, a nauczyciele traktują zadawanie pytań jako ważny element nauczania. 

Po co pytamy? Aby sprawdzić wiedzę uczniów, usłyszeć fakty, wywołać motywację, sprawdzić postępy, sprowokować zastanowienie,  analizę poszukiwania, skłonić do rozwiązywania problemów. Pytania mogą pomóc uczniom się uczyć, formułować własne/samodzielne pytania, mają wspomóc uczniowskie mówienie i myślenie. Pomagają także zdiagnozować jakiś problem czy trudność, która może wpływać na naukę hamująco. Pytania nauczyciela są pomocne w sprawach organizacyjnych, służą do uspokajania, kierowania uwagi uczniów na tekst lub nauczyciela.

Praktyka szkolna pokazuje, że wiele pytań hamuje aktywność intelektualną uczniów i uwalnia ich od obowiązku myślenia. Zadawane przez nauczycieli pytania, to najczęściej pytania o zamknięte, faktograficzne ze znaną odpowiedzią prawidłową, wymagające prostych operacji umysłowych, które nie skłaniają uczniów do myślenia i nauki. Jest grupa pytań, które rozwijają u ucznia myślenie wyżej zorganizowane oraz ta, która pozwala na rozwijanie myślenia niżej zorganizowanego.  Powinniśmy zadawać pytania z obu grup. Dobrą strategią zadawania pytań jest ich uporządkowanie wg taksonomii Blooma, wg narastającej złożoności myślenia koniecznego, by na nie odpowiedzieć: od prostych pytań pamięciowych przez pytania wymagające zrozumienia i wyjaśniania, potem posłużenie się wiedzą, dalej analizy, syntezy i oceniania.

Uczniów należy zachęcać do zadawania pytań, aby byli ludźmi myślącymi aktywnie i śmiało. Nauczyciel powinien stworzyć w klasie atmosferę intelektualnych poszukiwań. 

Jak pomóc uczniom, aby udzielali odpowiedzi bardziej złożonych i przemyślanych?

Między innymi: